In De Kleedkamer (fragment) - Sjef van Oekel
Het intro is voor Sjef van Oekel, de horkerige en onhandige televisiepresentator (verzonnen door Fluxuskunstenaar en televisiemaker Wim T. Schippers en gespeeld door Dolf Brouwers) die televisiekijkend Nederland verbijstert tijden de eerste uitzending van Van Oekel’s Discohoek op 30 mei. Een persiflage op hippe popprogramma’s waarbij decors omvallen, het toilet slecht geïsoleerd is en playbackende artiesten worden geplaagd door falend apparatuur en omgevingsherrie.
Killer Queen – Queen
Sheer Heart Attack is het derde album van de Britse band Queen. Dankzij de single Killer Queen is het in 1974 ook eindelijk raak voor de band rond zanger Freddie Mercury. Queen blijft, ook na de dood van Mercury in 1991, altijd een populaire band.
Tiger Feet – Mud
Killer Queen sluit nog aan bij de glamrock die begin jaren 70 furore maakte, maar in 1974 begint te tanen. Met de glamband Mud heeft het succesvolle schrijversduo Nicky Chinn en Mike Chapman (na onder andere The Sweet en Suzi Quatro) nog een laatste troef in handen. Het Britse viertal oogt als verwijfde teddyboys en verbindt ouderwetse rock ‘n-roll aan stampende glam. Maar liefst twee grote hits hebben zij met Dynamite en Tiger Feet. Daarna denkt Mud het ook zonder Chinn en Chapman te kunnen en blijft verder succes uit.
This Town Ain't Big Enough For Both Of Us – Sparks
Onbetwiste, maar veel tijdlozere glam klinkt er door bij Sparks. De Amerikaanse broers Ron en Russel Mael hebben als Sparks al twee miskende albums in Amerika uitgebracht voordat zij verhuizen naar Engeland. Hier maken zij een frisse start met het album Kimono My House. Deze slaat, geholpen door de single This Town Ain't Big Enough For Both Of Us, meteen aan in Europa. Met hun excentrieke artrock blijven de broers tot op vandaag de dag actief.
Son Of An Orange County - Frank Zappa, The Mothers
Wanneer de Amerikaanse republikeinse partij wordt betrapt op het afluisteren van de democratische partij, loopt het spoor naar de herkozen republikeinse president Richard Nixon. Het Watergateschandaal leidt tot het gedwongen aftreden van Nixon, wat hij zelf op televisie aankondigt op 8 augustus. Zijn beroemde woorden ‘I am not a crook’, weerklinken in het satirische nummer Son Of An Orange County van Frank Zappa en The Mothers op het live-album Roxy & Elsewhere. De Amerikaanse rockartiest en componist Zappa beleeft in 1974 een topjaar met Roxy & Elsewhere en zijn onvolprezen solo-album Apostrophe.
I Shot The Sherrif - Eric Clapton
De comeback van het jaar is die van de Britse artiest en supergitarist Eric Clapton. Hij had de jaren 60 nauwelijks overleefd en zich een aantal jaren teruggetrokken, worstelend met een heroïneverslaving. Op zijn album 461 Ocean Boulevard klinkt Clapton weer even vitaal als relaxt met een combinatie van blues, reggae en softrock. De single I Shot The Sherrif is een cover van de dan nog relatief onbekende Jamaicaanse artiest Bob Marley. Zowel Clapton als Marley varen wel bij het succes van het nummer.
Mistreated - Deep Purple
Maar ook Deep Purple maakt een fraaie doorstart met het album Burn. Even zag het er somber uit voor de Britse hardrockband, toen in 1973 de succesbezetting van onder andere Made In Japan (1972) uiteenviel door het vertrek van zanger Ian Gillan en bassist Roger Glover. Met vervangers David Coverdale (zang) en Glenn Hughes (bas, zang) keert de groep ijzersterk terug, zoals is te horen in het slepende en getergde Mistreated, met glansrollen voor Coverdale en gitarist Ritchie Blackmore.
Kaap'ren Varen – Fungus
Een opvallend Nederlands debuut is het naamloze album van Fungus. Deze Vlaardingse band verbindt Brits geschoolde folkrock aan Nederlandse antieke volksliedjes. Zo wordt hun succesvolle single, het oude zeemanslied Kaap’ren Varen gegoten in stevige folkrock. De band blijft actief tot 1979, waarna frontman Fred Piek verder gaat met The Amazing Stroopwafels.
Mien - Robert Long
In het geboortejaar van Pieter Omzigt is Nederland nog een progressief, vrijzinnig en linksgeoriënteerd land, met PVDA-lid Joop den Uyl stevig in het zadel als minister president. Populair is dan ook het album Vroeger Of Later van zanger en liedjesschrijver Robert Long. Hij begon als popzanger in de groep Unit Gloria, maar trekt op Vroeger Of Later in cabareske liedjes stevig van leer tegen maatschappelijke bekrompenheid, homofobie en christendom, in combinatie met meer persoonlijke, gevoelige liedjes. In Mien persifleert hij wat we tegenwoordig een boze witte man zouden noemen. Hmmm, zoveel is er dus niet eens verandert in vijf decennia.
Ik Zie Een Ster - Mouth & MacNeal
De fragiele zangeres Maggie MacNeal (Sjoukje van 't Spijker) en brulboei Willem Duyn vormen het succesvolle duo Mouth & MacNeal, een creatie van producer Hans van Hemert. De laatste schrijft ook hits voor het duo zoals How Do You Do en Hello-a, waarin het beauty and the beast-contrast tussen de twee expliciet wordt uitgespeeld. Een gouden greep dus, om Mouth & McNeal in 1974 naar Brighton te sturen als Nederlandse inzending voor het Eurovisie Songfestival, met de Van Hemert-compositie Ik Zie Een Ster/I See A Star.
Waterloo – ABBA
Het Nederlandse duo doet het goed in Brighton, maar kan niet op tegen de Zweedse inzending bestaande uit Agnetha, Björn, Benny en Anni-Frid. Met het glansrijk winnende Waterloo breekt ABBA definitief door, om uit te groeien tot een van de succesvolste popgroepen van de 20e eeuw. Mouth & MacNeal moeten het met een derde plaats doen na ABBA en de Italiaanse Gigliola Cinquetti.
Rock Your Baby - George McRae
Soul bevindt zich in 1974 in zoet water, in navolging van de gepolijste Philadelphia-soul (zie 1973). De Amerikaanse zanger George McRae is geliefd in Nederland waar hij wekenlang op nummer één staat in de Top 40 met de suikerzoete soulballad Rock Your Baby. McRae is veel te vinden in Nederland om op te treden en zijn enige hit in televisiestudio’s te playbacken. Hij trouwt uiteindelijk ook met een Nederlandse en woont afwisselend op Aruba en in het Limburgse Munstergeleen.
I'll Stay – Funkadelic
De meer progressieve zwarte muziek is vooral in de ban van de funk. Een belangrijke aanstichter van deze aanstekelijke dansmuziek is George Clinton met zijn funkrockbands Parliament en Funkadelic. Van de laatste groep verschijnt in 1974 het ijzersterke album Standing On The Verge Of Getting It On. We kiezen voor de slepende ballad I’ll Stay met stemmig gitaarwerk van Eddie Hazel.
Funny Funk - George Duke
Jazzrock en fusion zijn rond 1970 ontstaan en maken ook een vaart richting meer toegankelijke funk. Gerenommeerde jazzmusici als Miles Davis en Herbie Hancock zijn hier belangrijke aanstichters van. De Amerikaanse jazztoetsenist en zanger George Duke leerde bij Frank Zappa om (jazz)conventies los te laten, te zingen en op elektronische keyboards te spelen. Hij vervult belangrijke rollen op eerder genoemde Zappa-albums. Op zijn solo-albums schuift hij steeds meer richting funk, soul en r&b. 1974 is een druk jaar voor Duke waarin hij, naast zijn werk voor Zappa, zelf de albums Faces In Reflection en Feel (met gastgitarist Zappa) uitbrengt.
Fitter Stoke Has A Bath - Hatfield & The North
Met een publiek dat voor meer toegankelijke muziek (zoals funk) kiest, lijkt progrock anno 1974 ook over zijn hoogtepunt heen te geraken. Alleen Hatfield & The North voegen op hun naamloze debuut nieuwe dimensies toe aan het genre met een experimentele en complexe mix van rock, jazzrock en muzikale gekte, afgemaakt met de stemmige zang van Dave Sinclair. De groep, die ook veel in het Nederlandse clubcircuit speelt, ontspruit aan de Canterbury-scene, met ex-leden van Caravan, Egg, Matching Mole en Gong. Ze stoppen alweer in 1975, maar behouden een ferme cultstatus in de progrock.
School – Supertramp
Beter vergaat het de Britse art- en progrockgroep Supertramp. Hun derde album Crime Of The Century is een sensatie bij liefhebbers van progressieve muziek. Glashelder en dynamisch geproduceerd door Ken Scott, weet Supertramp pakkende songs te verbinden aan fijnzinnige arrangementen en een theatrale voordracht. Daarbij speelt de groep op treffende wijze het contrast uit tussen de spirituele songs van zanger en gitarist Roger Hodgson en het meer stevige en cynische repertoire van zanger en toetsenist Rick Davies. Crime Of The Century is een klassieker die altijd blijft boeien.
Zoek Jezelf - Simplisties Verbond
Het laatste woord is aan Kees van Kooten en Wim de Bie. Het satirische duo kende elkaar al van de televisieprogramma’s Hadimassa en Het Gat van Nederland. Op 6 november vindt de eerste uitzending plaats van hun creatie het Simplisties Verbond. Tot 1998 zal het duo Van Kooten & De Bie het geweten van Nederland zijn en ons een lachspiegel voorhouden, met veel hilarische tirades en typetjes.
Samenstelling en tekst – Mark Ritsema
Vormgeving en collage – Judith de Rond
Illustraties collage - JK178287, JE47086, HAX1883
