Pop als zelfstandig genre binnen de popmuziek is eigenlijk een kunstmatige categorie. Het omvat alles wat buiten de andere popsoorten valt, maar bezit daarmee toch min of meer eigen kenmerken. In pop ligt de nadruk op het liedje. Compositie, melodie en productie zijn belangrijker dan stijl en inhoud. Pop ligt goed in het gehoor en spreekt idealiter een massapubliek aan. Onder haar beoefenaars treffen we dan ook veel hitmakers aan, uiteenlopend van The Beatles tot Michael Jackson, en van Simon & Garfunkel tot de Spice Girls.
Punk is een eind jaren zeventig ontstane stijl met alle kenmerken van de oorspronkelijke rock-‘n-roll: simpel, opwindend en rebels, maar dan harder, sneller en agressiever. Hardcore is daarvan weer de overtreffende trap. Van oorsprong een subversief fenomeen met een sterke doe-het-zelf ethiek en deel uitmakend van een bredere culturele beweging met uitgesproken ideeën over mode en grafische vormgeving. De Britse tak (The Sex Pistols, The Clash) is daarbij een stuk politiek bewuster dan de Amerikaanse (The Ramones, The New York Dolls), mede door de slechte sociaaleconomische situatie in het Engeland van de jaren zeventig. Vanaf halverwege de jaren negentig is punk vooral een commercieel succesvolle stroming. Deze moderne vorm van punkrock wordt door Bad Religion in gang gezet, waarna navolger Green Day zowaar uitgroeit tot een heuse stadionband. Punk kent veel substijlen, zoals anarchopunk, emo, oi!, pretpunk en straight edge.
De term ‘avantgarde’ stamt uit het leger. Het is een benaming voor de troepen, die als eersten onbekend terrein verkennen. De term duikt ook op in de kunst en geldt zowel in jazz als klassieke muziek als benaming voor de meest gedurfde stijlen. In popmuziek spotten avantgarde-artiesten met de wetten van popliedjes. Hoewel een avantgarde-componist het liefst zonder regels werkt, zijn afwijkende ritmes en toonsoorten in zijn muziek eerder regel dan uitzondering. De jaren zestig waren een gouden tijd voor de avantgarde. Veel rockbands improviseren er op los. Artiesten als Frank Zappa, Captain Beefheart en Soft Machine stoeiden met free jazz en atonale muziek. Avantgardisten pikken ook als eerste nieuwe instrumenten (synthesizers) en technieken (cut-up, sampling) op.
