Mon fado [+ bonus dvd]

Het melancholische Portugese levenslied.Wat de blues is voor de Verenigde Staten en de tango voor Argentinië, is de fado voor Portugal. De muziek vertolkt een gevoel dat de Portugezen 'saudade' noemen. Een exacte Nederlandse vertaling bestaat niet, maar een mix van melancholie, nostalgie en verlangen dekt behoorlijk de lading. Fado ontstond in de negentiende eeuw in Lissabon, toen muziek uit de overzeese koloniën zoals Angola, Mozambique en Brazilië samensmolten met Portugese traditionele muziek en woordkunst. De wieg van de fado staat in de arbeiderswijk Alfalma. In de studentenstad Coimbra ontstond een tweede vorm, gespeeld door de intelligentsia. De bekendste fadozangeres was Amalia Rodrigues (1920-1999) die bijna een goddelijke status verwierf in Portugal. De nieuwe sterren aan het firmament, zoals Mariza, Dulce Pontes en Cristina Branco kleuren de fado met invloeden uit andere muzieksoorten.

Het Franstalige lied, ook wel ‘chanson’ genoemd. Tekst is minstens zo belangrijk als de muziek en ontbloot de Franse ziel: romantisch, impuslief en een tikkeltje nostalgisch. Het huidige chanson ontstond aan het begin van de twintigste eeuw uit oudere liedvormen waarvan sommigen teruggaan tot de middeleeuwen. Iconen die het chanson kleur geven, zijn de fragiele Edith Piaf, de besnorde George Brassens, de Armeense immigrantenzoon Charles Aznavour en de Belg Jacques Brel. Johnny Hallyday mengt het chanson met rock-‘n-roll terwijl beroepsprovocateur Serge Gainsbourg zijn chansons volstopt met pikante teksten en invloeden uit beat, rock en reggae. In Nederland beleeft het chanson zijn hoogtepunt in de jaren zeventig wanneer mooie mannen als Julien Clerc, Joe Dassin en Dave zomerhits scoren met vlotte ‘pop-chansons’.