In de muziekgeschiedenis is Josef Matthias Hauer (1883-1959) een bekende naam, maar niemand kent zijn muziek. De reden van zijn bekendheid heeft te maken met het feit dat hij onafhankelijk van Schönberg tot een eigen soort twaalftoonstechniek kwam. Beide mannen hebben dan ook serieus pogingen gedaan om samen te werken, maar konden het uiteindelijk niet eens worden over wie nu eigenlijk de uitvinder
… van de twaalftoonstechniek was. Dat Schönbergs moeilijk toegankelijke muziek wel bekend geworden is en Hauers veel eenvoudiger klinkende muziek niet, heeft te maken met het gegeven dat Hauers muziek eigenlijk te simpel klinkt. Voor Hauer had zijn techniek te maken met het ontwikkelen van een bovenpersoonlijke stijl, waaraan iedere subjectieve ingreep ontbreekt. Het resultaat is dat Hauers zogenaamde Zwölftonspiele genoeglijk doorneuzelen, maar daar is dan ook alles mee gezegd. Hauer heeft dan ook heel wat bij elkaar geneuzeld. Toen de Schönberg-biograaf Stuckenschmidt hem eens bezocht, werd hij opengedaan door een verbitterde Hauer die meteen weer in bed kroop. Stuckenschmidt werd vervolgens in verlegenheid gebracht doordat Hauer hem een aantal Zwölftonspiele overhandigde met de mededeling: "Gooi ze maar weg als je ze gelezen hebt, want ik componeer iedere dag iets nieuws." Of na het verschijnen van een cd van het Ensemble Avantgarde met een aantal van dit soort Zwölftonspiele de waardering voor Hauer als componist zal toenemen is de vraag, want de muziek is vreemd. Toch verdient deze cd serieuze aandacht. Niet alleen vanwege Hauers rol in de muziek, maar ook in de literatuur. Pianist Steffen Schleiermacher noemt een aantal mogelijk door Hauer beïnvloede romans, waarvan Hermann Hesse's Glasperlenspiel en Thomas Manns Doktor Faustus niet tot de geringste behoren. (HJ)_meer
