Terug naar boven

Popmuziek: Waar rook is, is... rock

Bryan Ferry, Lou Reed, Frank Zappa, Wally Tax en Siouxsie Sioux hebben gemeen dat de - al of niet nonchalant in de mondhoek bungelende – sigaret onderdeel uitmaakte van hun stoere image. Roken en rock waren jarenlang onlosmakelijke met elkaar verbonden.

Geen wonder dat er in veel nummers ook flink wordt gepaft. We zetten een aantal notoire rokers op een rijtje, maar eindigen met een artiest die nadrukkelijk zijn laatste sigaret uitdrukt.

Stijlvol en sensitief kijkt David Bowie ons aan, vanaf de iconische hoes van zijn album Young Americans (1975). De net aangestoken sigaret tussen zijn vingers en het sierlijke rookspoor dat opstijgt versterkt het romantische beeld – als de androgyne versie van een klassieke filmster, ergens tussen Greta Garbo en Humphrey Bogart. Wanneer fervente roker Bowie drie jaar eerder de val van zijn alter-ego Ziggy Stardust bezingt in Rock ‘n’ Roll Suicide, wordt er eerst een sigaret opgestoken: ‘Time takes a cigarette, puts it in your mouth. Pull on your finger, then another finger, then your cigarette.’

David BowieRock ‘n’ Roll Suicide

Nog helemaal niet zo lang geleden werd er gerookt in restaurants, treinen, bioscopen, musea, operahuizen, concertzalen, clubs en cafés. Zalen waren permanent gehuld in een dikke nevel van sigarettenrook, een bruinige stroop van condens met nicotine droop van de muren en het plafond. Op het podium stond dan Roxy Music-zanger Bryan Ferry in stijl gekleed, met onberispelijke kuif en om het af te maken natuurlijk een sigaret tussen zijn vingers. Gedistingeerd blies hij de rook uit richting het publiek en begon te zingen.

Bryan FerrySmoke Gets In Your Eyes

‘Just a habit of mine’, noemt zangeres Siouxsie Sioux de sigaret in het nummer Nicotine Stain op het debuutalbum The Scream (1978) van haar band Siouxsie & The Banshees. Het nummer lijkt een surrealistische ode aan de haat-liefde verhouding te zijn, die de roker heeft met zijn sigaret. Ondanks de nare en ongezonde bijverschijnselen (‘catarrh rests on my chest’) blijven opsteken: ‘I can’t resist it.’

Siouxsie & The BansheesNicotine Stain

Frank Zappa maakte er geen geheim van dat hij praktisch leefde op een dieet van sigaretten en koffie (soms aangevuld met een hotdog, een mens moet ook eten). De eigenzinnige Amerikaanse rockmuzikant, satiricus en componist keerde zich in zijn muziek graag tegen de overheid, de commerciële industrie, grote corporaties en andere instituten die naar zijn mening de onnadenkende burger wereldwijd onder de duim houden. Tegelijk was het een mega-industrie die hem eronder kreeg, namelijk de sigarettenfabrikant die er alles aan doet en van alles in zijn producten stopt (van arsenicum tot ammonia en laxeermiddel) om de roker afhankelijk te houden. Zappa overleed op 52-jarige leeftijd.

Frank ZappaAfter Dinner Smoker

Ook in Nederland mocht de stoere rocker met bungelende sigaret graag gezien worden, op hoezen van onder andere The Motions (Electric Baby – 1969) en de ook al veel te jong overleden Wally Tax (Bridges Are Burning - 1974). Bijzonder hoe Golden Earring-gitarist en zanger George Kooymans er al in 1987 tabak van had. Op zijn album Solo uit dat jaar gaat hij de strijd aan met het roken in het nummer I’ll Never Give In To You (Nicotine Rap). Hij zingt de sigaret toe als een dodelijke vijand die hij gaat overwinnen, met wat voor hem als songwriter zijn krachtigste wapen is: een sterke song. Hij stopt met roken, niet met rocken.

George Kooymans - I’ll Never Give In To You (Nicotine Rap)

MR